گلاب مایعی است که به وسیله تقطیر گل محمدی بدست می‌آید و معطر است. گل محمدی گلی است که به صورت بوته‌های کوچک بزرگ میشود و برای رشد خود به آب و خاک و هوای خاص نیاز دارد که به نظر میرسد منشا این گل در خاورمیانه باشد. بهترین فصل برای چیدن گل محمدی بهار است. با اندک مطالعه در تاریخ متوجه می‌شویم که ایرانیان جز نخستین مردمانی بودند که از گلاب استفاده می‌کردند.
از جمله بزرگترین تولیدکنندگان گلاب در جهان میتوان شهرهای کاشان و میمند را نام برد. از گلاب به عنوان معجزه طبیعت نیز یاد میشود زیرا خواص درمانی بسیار بالایی دارد که در ادامه به آنها نیز اشاره خواهیم کرد. اسانس گلاب بوی بسیار خوبی دارد و از آنجا که تهیه آن به مقدار زیادی از گل احتیاج دارد لذا تولیدکنندگان اسانس گلاب قیمت بالایی برای آن در نظر گرفته‌اند. طبع گلاب گرم و معتدل است.
برای تهیه گلاب از دو روش سنتی و صنعتی استفاده می‌کنند که به اختصار درباره‌ی هر یک توضیحی می‌دهیم. در هر دو روش ذکر شده باید در نظر داشته باشید که هر چه نسبت آب استفاده شده در زمان تقطیر به میزان گل محمدی بیشتر باشد گلاب بدست آمده ازکیفیت کمتری برخوردار خواهد بود یا به اصطلاح گلاب دارای عیار پایین‌تر است.
تهیه گلاب به روش سنتی از قدیم مرسوم بوده است و اولین بار ابوعلی سینا این کار را انجام داد. در این روش مقدار معینی از گل را داخل دیگ ریخته به همراه مقدار مشخصی از آب، درب دیگ را با زنجیر بسته ( برای خروج هوا از دیگ روی درب آن واشرهایی تعبیه شده است ). دیگ به وسیله‌ی لوله به ظرف‌های پارچ مانند دیگر متصل شده که بخار آب حاصل از تقطیر گل محمدی وارد لوله‌ها شده و پس از سرد شدن به صورت مایع به ظروف منتقل میشود این مایع بدست آمده را گلاب مینامند. زمان لازم برای گلاب گیری به روش سنتی 4 تا 8 ساعت است. از این روش گلاب گیری در خانه نیز میتوان استفاده کرد.
در این روش از دستگاه‌های پیشرفته با جنس استیل سیلیکون ( نسوز ) استفاده میشود. در این روش هم ابتدا گل و آب را با مقدار معین داخل دستگاه میریزند با این تفاوت که از حرارت غیر مستقیم ( بخار آب ) برای تولید گلاب استفاده میشود و همچنین در این روش مایع بدست آمده مستقیما از دستگاه با همان دمای بالا وارد ظروف بسته بندی می‌شوند.
همانطور که پیش‌تر در سر فصل ( آشنایی با گلاب، انواع و خواص درمانی آن ) اشاره شد گلاب از تقطیر گل محمدی به همراه آب بدست می‌آید. حال با توجه به میزان گل محمدی استفاده شده در عمل تقطیر گلاب را به چند دسته تقسیم می‌کنند. در واقع عیار گلاب را با مقدار گل محمدی که در دستگاه تقطیر میریزند می‌سنجند، مشخص است هر چه میزان گل استفاده شده بیشتر، عیار گلاب بالاتر.
برای تهیه این نوع گلاب 30 تا 35 کیلوگرم گل محمدی را با مقدار مشخصی از آب( حدود 80 لیتر ) داخل دیگ یا دستگاه ریخته و عمل تقطیر را انجام می‌دهند. از آنجا که این نوع گلاب دارای کیفیتی خوبی است لذا برای مصارف خوراکی بسیار عالی است. به این نوع گلاب، گلاب درجه یک یا ممتاز نیز می‌گویند
برای تهیه این نوع گلاب 15 تا 20 کیلوگرم گل محمدی را با 80 لیتر آب داخل دیگ تقطیر میریزند و مقدار گلابی که از این عمل به دست می‌آید 40 لیتر خواهد بود. درست است که گلاب سبک در مقایسه با گلاب ممتاز از عطر و کیفیت و همچنین قیمت کمتری برخوردار است ولی همچنان گزینه مناسبی برای مصارف خانگی به شمار می‌آید.
برای تهیه این نوع گلاب عمل تقطیر دو بار تکرار میشود به این صورت که در مرحله دوم، بجای استفاده از آب برای عمل تقطیر از گلاب حاصل از تقطیر اول استفاده میشود. از آنجا که این گلاب غلیظ است بنابراین مزه آن تلخ است به همین دلیل ممکن است در مصارف خانگی زیاد مورد استفاده قرار نگیرد اما برای مصارف درمانی از آن استفاده میشود.
درست است که گلاب سه آتیشه تولید نمی‌شود یا بسیار کم تولید میشود اما خالی از لطف هم نیست طرز تهیه آن را بدانیم. نحوه بدست آمدن این گلاب همانند گلاب دو آتیشه است با این تفاوت که عملیات تقطیر 3 بار تکرار میشود. این گلاب به دلیل غلظت بسیار بالایی که دارد مصرف چندانی ندارد و فقط در موارد خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این نوع گلاب از تقطیر تفاله‌های گل محمدی بدست می‌آید به این صورت که زمانی که عملیات تقطیر انجام شد تفاله‌های گل محمدی جا مانده را مجددا با آب ترکیب کرده و عمل تقطیر را تکرار می‌کنند لذا گلاب بدست آمده رقیق تر و دارای کیفیت پایین‌تری است همچنین عطر کمی دارد. اگر در هنگام خرید قیمت برای شما معیار مهمتری هست این گلاب گزینه مناسبی برای شما خواهد بود.
همانطور که قبلا مطرح شد طبع گلاب گرم و معتدل است و در انواع آن متفاوت است. به این معنی که طبع گلاب از گلاب 3 آتیشه،2 آتیشه، سنگین، سبک و پس آب از گرمی به سمت خنک شدن می‌رود ( هر چه غلظت گلاب بیشتر باشد طبع گلاب گرمتر خواهد بود ). پس باید متوجه شده باشید که هر چه طبع گلاب گرمتر، غلظت آن بیشتر و درنتیجه قیمت گلاب بالاتر خواهد بود.
ممکن است این سوال برای شما پیش آمده باشد که آیا گلاب تاریخ انقضا دارد؟ یا از کجا بفهمیم گلاب خراب شده است؟ برای پاسخ دادن به این سوالات با ما همراه باشید. اگر در روش تولید گلاب نکات بهداشتی رعایت نشود این امکان وجود دارد که گلاب به ذرات باکتری، قارچ و... آلوده شود و این امر سبب خراب شدن گلاب خواهد شد. گلاب سالم دارای رنگی کاملا شفاف است بدون وجود هیچ ذره ای در آن. همچنین برای نگهداری گلاب بهتر است از ظروف شیشه‌ای با درب‌های شیشه‌ای یا آلومینیومی استفاده شود زیرا گلاب با ظروف پلاستیکی واکنش نشان میدهد و زودتر عطر و خاصیت خود را از دست خواهد داد که این امر ممکن است مضر نیز باشد.
اما درباره‌ی تاریخ انقضای گلاب میتوان گفت هر چه گلاب تازه‌تر باشد عطر و طعم و حتی خواص آن بیشتر است و بهتر است گلاب را بیشتر از یکسال نگه نداریم، بهترین تاریخ مصرف گلاب 8 الی 10 ماه پس از تولید آن است. در نگهداری گلاب توجه به این نکته که گلاب را باید در محیطی دور از نور مستقیم آفتاب نگهداری کرد ضروری است.
در ادامه مطلب می‌خواهیم به خاصیت گلاب، فواید و مضرات گلاب اشاره کنیم. از گلاب در 3 بخش دارویی، آشپزی و همچنین مراسمات استفاده میشود. فواید گلاب در بخش دارویی بسیار زیاد است که ما تنها چند نمونه از آن را نام می‌بریم. ضد استرس، تقویت سیستم عصبی، بهبود خواب شبانه، افزایش سیستم ایمنی، ضدعفونی کننده، کاهش تب، کاهش فشار خون بالا، باعث نرمی و لطافت پوست میشود، درمان شوره سر، کاهش مشکلات گوارشی و... از آنجا که مهمترین خاصیت گلاب آرام بخش بودن آن است لذا میتوان فهمید دلیل استفاده از گلاب در مراسمات عزاداری چیست.
گلاب دارای خاصیت ضد استرس است و از آن در درمان سردرد و میگرن نیز میتوان کمک گرفت. افرادی که در طول زندگی روزمره خود مدت‌های طولانی با استرس دست و پنجه نرم می‌کنند و یا دانش آموزان که در طول روز بخاطر فشارهای درسی دچار اضطراب می‌شوند می‌توانند از خواص گلاب برای استرس در رفع آن کمک بگیرند.
یکی از بیماری‌های خاموش و بی سر و صدای امروزی داشتن کبد چرب است این بیماری می‌تواند عوارض زیادی برای بدن به همراه داشته باشد. برای رفع این مشکل برخی از پزشکان مخصوصا طبیبان سنتی قبل از تجویز دارو به بیمار پیشنهاد می‌دهند از گلاب استفاده نمایند. خواص گلاب برای کبد چرب بسیار زیاد است برای رهایی از چربی‌های کبد بوسیله گلاب کافی است ترکیبی از گلاب و آب را روزانه به میزان یک لیوان میل نمائید تا در چندین ماه اثرات آن را مشاهده کنید.
خواص گلاب برای پوست بیشمار است. از آنجایی که گلاب دارای خواص ضدعفونی کنندگی/ آرام بخشی و جوان‌سازی است در بین تولیدکنندگان محصولات آرایشی و بهداشتی مورد استقبال بی‌نظیری قرار گرفته است. همچنین از قدیم تاکنون از خود گلاب نیز برای مواظبت از پوست استفاده میشده است. گلاب برای همه پوست‌ها مناسب است حتی پوست‌های خیلی حساس. در زیر چند نمونه از خواص گلاب برای پوست را برای شما بیان می‌کنیم
تقریبا همه ما می‌دانیم که تونرها باعث از بین رفتن آلودگی‌ها و همچنین پاک کننده قوی برای مواد آرایشی هستند که معمولا به دلیل قیمت آن و یا عدم آشنایی با این مواد کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند.از آنجایی که گلاب قابض هست لذا استفاده از آن می‌تواند هم پا و یا حتی بهتر از تونرها باشد. گلاب باعث می شود ph پوست صورت تنظیم شود، آلودگی‌ها و چربی‌های روی پوست را تمیز می‌کند و استفاده از آن در مرور زمان باعث از بین رفتن انواع جوش‌ها از روی پوست صورتتان خواهد شد در نتیجه پوستی لطیف را برای شما به ارمغان خواهد آورد.
پوست اطراف چشم بسیار نازک و حساس است. از این رو بی‌خوابی/ استرس و یا حتی حساسیت می‌تواند باعث تورم در این ناحیه شود. برای برطرف کردن ورم ناشی از حساسیت و یا استرس کافی است مقداری گلاب را به اطراف چشم خود بمالید و یا اسپری نمائید تا به سرعت شاهد کاهش ورم چشم خود باشید. حال اگر پف چشم بر اثر بی‌خوابی باشد کافی است برای برطرف کردن آن مقداری گلاب خنک شده را با پنبه روی پلک خود بگذارید.
با توجه به شرایط زندگی کمتر کسی فرصت می‌کند تا با استفاده از مرطوب کننده ها از پوست خود مراقبت کند. اما کم آبی یا خشک شدن پوست ممکن است عوارضی چون خارش/ قرمزی پوست و... را به دنبال داشته باشد بنابراین بهتر است آب مورد نیاز پوست را تامین کنیم. یکی از این راه‌ها خوردن آب فراوان است اما کافی نیست و باید به فکر مرطوب نگه داشتن پوست هم باشیم. این کار با گلاب به راحتی قابل انجام است. کافی است گلاب را به صورت مستقیم یا به صورت محلول در اسپری روی پوست خود بمالید و یا اینکه چند قطره از گلاب را در کرم مرطوب کننده/ اسپری بدن و... خود بریزید تا لطافت بیشتری در پوست خود حس کنید.
داشتن فرزند موضوعی است که از قدیم مورد توجه همه خانواده بوده است. در قدیم الایام که استفاده از بی بی چک و آزمایش خون برای مشخص شدن بارداری مرسوم نبود پزشکان طب سنتی از راه‌های مختلفی برای این امر کمک می‌گرفتند یکی از این راه‌ها استفاده از گلاب است. این سوال ذهن همه ما را درگیر کرده که چرا در جستجوهای اینترنتی مطلبی در رابطه با تست بارداری با گلاب وجود ندارد. ما به شما کمک خواهیم کرد تا به این سوال پاسخ دهید.
گلاب دارای خواص بسیار زیادی است یکی از مهمترین اثرات آن در دوران بارداری مشخص میشود. اثر گلاب در درمان کم‌خوابی، همانطور که می‌دانیم زنان باردار بدلیل تغییر شرایط روحی و جسمی دچار کم‌خوابی می‌شوند که برای درمان آن می‌توانند از گلاب کمک بگیرند. یکی دیگر از مشکلاتی که مادران باردار با آن سر و کله می‌زنند کمر درد ناشی از وزن بالا است توصیه ما به این مادران استفاده از گلاب به عنوان تسکین دهنده است. هچنین مشکل اصلی مادران در دوران بارداری حالت تهوع و یا به اصطلاح خودمان ویار است که می‌توانند با خوردن و یا بو کردن گلاب از شر این مشکل خلاص شوند. از دیگر مشکلات این دوران میتوان ابتلا به بیماری‌های ویروسی مثل سرماخوردگی اشاره کرد که استفاده از داروهای شیمیایی نیز مضر است لذا زنان باردار برای برطرف کردن این نوع بیماری می‌توانند از گلاب استفاده کنند.
آیا گلاب باعث پایین آمدن تب کودکان میشود؟ از قدیم همیشه از گلاب به عنوان پر مصرف ترین عرقیات گیاهی یاد و استفاده شده است. خواص بیشمار گلاب بر ما پوشیده نیست اما پایین آوردن تب کودکان با گلاب امری امکان پذیر است؟ در این قسمت از مطلب به پاسخ این سوال می‌پردازیم. تب نشانه عفونت در بدن است زمانی که دمای بدن بالا می‌رود نشان میدهد که سیستم ایمنی در حال سعی کردن برای از بین بردن عامل عفونت است پایین آوردن تب در کودکان که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند بسیار مهم است برای انجام این کار چندین روش وجود دارد یکی از آنها کنترل تب با گلاب است بدین صورت که: کودک شما کافی است یک یا دو قاشق از این عصاره را میل نماید در کنار این کار باید مواظب خواب و حفظ آب بدن آنها نیز باشید. اما در نوزادان به جای خوراندن گلاب کافی است در وان حمام آنها مقداری گلاب بریزید و بدن کودک دلبند خود را با این ترکیب شستشو دهید تا شاهد کاهش تب آنها باشید.
یکی از سوالاتی که ممکن است برای عموم مردم در هنگام استفاده از گلاب پیش آید این است که آیا مصرف گلاب چاق کننده است؟ گلاب چه تاثیری روی وزن دارد؟ در پاسخ به این سوال باید بگوئیم خیر، گلاب علاوه بر اینکه باعث چاقی نمی‌شود بلکه برعکس به روی کاهش وزن نیز تاثیر دارد. چنانچه شما بخواهید از گلاب برای کاهش وزن کمک بگیرید کافی است قبل از مصرف هر وعده غذایی چند قاشق گلاب بنوشید تا اشتهای کاذب شما از بین برود. البته باید در نظر داشته باشیم مصرف مداوم گلاب در چاقی صورت شما نیز موثر خواهد بود. برای تحقق این امر کافی است گلاب را با گلیسیرین مخلوط کرده و بر روی پوست خود بگذارید اگر این کار را به صورت مداوم تکرار کنید باعث میشود تا صورتتان چاق شود. همچنین باید بدانیم که گلاب کالری اضافه ندارد و خوردن آن باعث بالا رفتن سوخت و ساز بدن و دفع مواد زائد شده و در نتیجه کاهش وزن را برای شما به دنبال خواهد داشت. این نوشیدنی معطر در رفع سوء هاضمه نیز موثر است.
یکی از دستاوردهایی که پیشرفت جامعه و تکنولوژی برای بشریت داشته است را میتوان استرس در نظر گرفت. استرس می‌تواند بر روی فشار خون بصورت مستقیم و یا غیر مستقیم اثر بگذارد، استرس داشتن باعث بالا رفتن فشار خون میشود که این امر سلامتی انسان را به خطر می‌اندازد. گل رز یکی از گل‌هایی است که عطر آن و همچنین بوئیدن آن همانند یک مسکن عمل کرده و باعث کم شدن هورمون استرس در بدن میشود و شخص آرامش می‌یابد که این امر سبب میشود تا فشار خون نیز کاهش پیدا کند. از آنجا که گلاب همان عصاره گل رز است لذا میتوان از گلاب به عنوان یک تسکین دهنده و نوشیدنی ضد التهاب نام برد که مصرف گلاب باعث کاهش فشار خون میشود اما نباید آن را به جای دارو استفاده کرد.
درست است که گلاب دارای خاصیت فراوانی است اما باید دقت داشته باشیم زیاده‌روی در مصرف آن ممکن است مضراتی برای بدن به همراه داشته باشد مثل: خواب آلودگی و بی‌حالی، اسهال، ایجاد حساسیت در برخی از افراد. همچنین توصیه میشود کسانی که از زخم گوارشی و نفخ شدید، هموروئید و یا بواسیر رنج می‌برند از گلاب کمتری استفاده کنند.
از گلاب به عنوان چاشنی انواع کیک و شیرینی، مرباها، حلوا، در تهیه انواع شربت و حتی در چای میتوان استفاده کرد. از آنجا که گلاب خاصیت آرام بخش بودن را دارد یکی از استفاده‌های پر کاربرد گلاب، به کار بردن آن در مراسمات عزاداری است. همچنین تاکنون مقالات زیادی درباره فواید گلاب برای پوست تهیه شده اما قبل از استفاده از گلاب بر روی پوست باید نحوه‌ی مصرف آن را نیز بدانیم.
از نبات و شکر به عنوان مصلحات گلاب یاد می‌کنند.
برای همه ما پیش آمده که بدانیم گلاب اصل را چگونه تشخیص دهیم. تشخیص اصل بودن گلاب از گلاب تقلبی کار سختی نیست فقط باید در هنگام خرید گلاب اصل به چند نکته توجه داشته باشیم که در زیر آنها را برای شما بیان کرده‌ایم.
گلاب اصل مایعی است کاملا شفاف و بدون رنگ که هیچ گونه ذرات معلق و یا رسوبی در آن دیده نمی‌شود. طعم آن تلخ است و این ویژگی یکی از مهمترین معیارهای تشخیص اصل بودن گلاب است، بوی گل محمدی را میتوان براحتی در گلاب حس کرد
گلاب اصل دارای رایحه ملایم و دلنشینی است. لذا اگر هنگام بو کردن گلاب عطری تند یا بوی ترشیدگی را حس کردید به اصل بودن گلاب شک کنید. ترشیدگی گلاب به دو دلیل اتفاق میافتد 1 – گل محمدی بلافاصله بعد از چیده شدن داخل دیگ تقطیر ریخته نشده و این امر باعث ترشیدگی خود گل و در نتیجه گلاب شده است 2- در مراحل تولید گلاب موارد بهداشتی رعایت نشده.
قبل از خرید گلاب توصیه میشود کمی آن را بچشید، مزه‌ی گلاب اصل تلخ است اما این تلخی به حدی نیست که شما را اذیت کند( هر چه گلاب غلیظ‌تر باشد تلخی آن بیشتر است ). در هنگام چشیدن گلاب اگر مزه‌ی تندی را حس کردید بدانید که گلاب اصل نیست و این مزه‌ی تندی به دلیل اسانسی هست که در گلاب ریخته‌اند. نکته آخر اینکه گلاب اصل ماندگاری بالایی دارد و با مرور زمان طعم و عطر و کیفیت خود را از دست نمی‌دهد دقیقا برعکس گلاب تقلبی.
برای خرید گلاب و حتی عرقیات دیگر اولین مورد که قابل تامل است و باید در نظر گرفته شود مکانی است که از آن خرید انجام میشود، این مکان باید کاملا معتبر باشد با توجه به اینکه شهر کاشان تولید کننده گلاب و انواع عرقیات گیاهی است اما حتی خود مردم نیز می‌دانند که همه تولیدی‌های عرقیات گیاهی از کیفیت بالایی برخوردار نیستند و عرقیات درجه یک تولید نمی‌کنند. به همین دلیل توصیه ما به شما این است که گلاب و یا عرقیات گیاهی مورد نظر خود را از فروشگاه‌ها و کارگاه‌های معتبر خریداری نمائید. چنانچه وقت برای شما مهم است و فرصت سر زدن به کارگاه‌های گلابگیری و یا فروشگاه‌های سطح شهر را ندارید پیشنهاد ما به شما خرید اینترنتی از فروشگاه سلام کاشان است. شما می‌توانید عرقیات گیاهی مورد نیاز خود را با ضمانت اصل بودن و قیمت مناسب از ما بخواهید زیرا ما سعی کردیم در این فروشگاه از بهترین کارگاه‌های تولیدی در سطح شهر عرقیات گیاهی مورد نیاز شما عزیزان را تهیه کنیم.
